Każdy kto jeździ samochodem wie, że od czasu do czasu trzeba wymienić olej w silniku (a przy okazji parę filtrów). Jednak niestety już nie każdy wie, kiedy i jak często trzeba to robić, dlatego też napiszę o tym parę słów. Jak zwykle, będzie to jednak tylko moje spojrzenie na tą kwestię, bowiem jest kilka różnych „szkół” i teorii na ten temat.
Najpierw fakty:
1. Istnieją 3 rodzaje olejów:
a) mineralne
b) półsyntetyczne
c) syntetyczne
Oleje te różnią się między sobą rodzajem komponentów z których powstają. Teoretycznie najlepsze są oleje syntetyczne, najgorsze mineralne, ale w praktyce nie do każdego silnika każdy olej się nadaje o czym będzie dalej.
2. Oleje można mieszać. Nie jest to zalecane, ale fakt jest taki, że lepiej mieć jakąkolwiek mieszankę oleju niż nie mieć go wcale. Nie jest to rozwiązanie do trwałego stosowania, ale doraźnie w wypadku znacznego wycieku gdzieś w trasie można wlać dowolny olej zamiast szukać dokładnie takiego jaki jest już wlany.
3. Parametry oleju – na każdym oleju mamy opis np 10W40, 0W30 itd.
Pierwsza liczba to wartość zimowa. Może wynosić od 0 do 25 i oznacza ona przy jakiej temperaturze olej gęstnieje na tyle, by utrudniać lub wręcz uniemożliwiać uruchomienie silnika.
– 0W – 30°C do – 35°C,
– 5W – 25 do – 30°C,
– 10W – 20 do – 25°C,
– 15W – 15°C do – 20°C,
– 20W – 10°C do – 15°C,
– 25W – od -10°C do 0°C.
(przy czym oleje 0W-10W to syntetyki 10W-15W przeważnie półsyntetyki, 15W i wyżej to przeważnie mineralne)
Druga liczba, letnia, wskazuje jaka jest wytrzymałość oleju na wysokie temperatury i intensywną pracę. Im jest ona wyższa tym lepiej.
Oprócz tego na oleje są klasyfikowane wg jakości i lepkości i są to klasyfikacje oznaczane jako SAE, API oraz ACEA.
No i teraz 2 najważniejsze pytania: kiedy zmieniać i co wlewać?
Zacznę od drugiego pytania – lać to co zaleca producent. Nie mam tu na myśli marki oleju, ale jego parametry. Nigdy nie należy lać oleju o niższej klasie jakości/lepkości niż zalecana przez producenta. Podobnie z klasyfikacją letnią/zimową – tu też nie należy wlewać nic poniżej tego, co zaleca producenta auta.
Marka oleju, o ile użytkujemy auto normalnie a nie wyczynowo nie ma większego znaczenia, owszem, są oleje lepsze i gorsze, ale o ile dany olej spełnia normy producenta, to różnicy między takiej samej klasy olejami różnych marek nie poczujemy.
Kiedy zmieniać – tu odpowiedź nie jest już tak prosta. Ja stosuję zasadę – rok lub 15tys km. Obecnie większość producentów wydłuża teraz okresy między wymianami do 20 lub nawet 30tys km i np 2 lat.
Oczywiście, można tak robić, ale jeśli planujemy dłużej jeździć danym autem a nie tylko 3-4 lata, lepiej skrócić ten okres do wspomnianych już 15tys km lub roku, a jeśli jeździmy głównie po mieście to nawet do 10tys km.
Niektórzy zmieniają olej rzadziej, np co wspomniane 20-30tys km. Wydaj mi się to złym pomysłem, ponieważ w oleju zbierają się różne nagary, które w dużej ilości nie wpływają korzystnie na silnik. Są też tacy którzy zmieniają olej częściej niż co 10tys km. Pomijając wypadki, gdy taki interwał między wymianami przewidział producent (np punto mk I 1,7TD – wymiana co 7,5tys km), zdaje się to być lekką nadgorliwością i generowaniem niepotrzebnych kosztów.
Jeszcze jedna uwaga, moim zdaniem ważna. Jeśli już stosujemy jakiś olej, lepiej się go trzymać. Nie należy, według mnie, zmieniać oleju z półsyntetyku na syntetyk przy dużych przebiegach (przy niewielkich można bez problemu) a tym bardziej z mineralnego na syntetyczny. Może to prowadzić bowiem do wycieków oleju, ponieważ pewne nagary nagromadzone przez olej mineralny mogą zostać potem wypłukane przez lepszy olej syntetyczny. Odwrotna zmiana, czyli przejście z syntetyku „w dół” na półsyntetyk czy mineralny jest dopuszczalna, ale jeśli nie jest konieczna lepiej tego nie robić.
Często, w momencie gdy komuś auto zaczyna „brać olej” nie szuka on przyczyny, tylko zmienia olej na mineralny, który ze względu na swoje właściwości przeważnie wolniej znika. Ale chyba nie tędy droga…
Ja w swoim samochodzie od momentu jego wyjazdu z fabryki stosuję półsyntetyczną Selenię 20K 10W40. Auto ma za sobą 14 lat i przeszło 143tys km bez awarii silnika, olej wymieniany jest co roku, czyli co jakieś 10-12tys km.
Moja ostateczna rada jest prosta – możliwe jak najdłużej trzymać się fabrycznego oleju, zmieniać go nie rzadziej niż co rok lub co ok. 15tys km, a wtedy auto posłuży nam dużo dłużej.